سرور (Server) نوعی رایانه است که به طور ویژه برای ارائه خدمات به سایر رایانه ها طراحی شده است. این خدمات می تواند شامل ذخیره سازی داده ها، پردازش اطلاعات و یا ارائه دسترسی به شبکه ها باشد. سرور ها امروزه در زمینه های بسیار مختلفی از جمله تجارت، خدمات دولتی و فناوری اطلاعات مورد استفاده قرار می گیرند. به دلیل کاربرد بسیار زیاد سرور ها، این تجهیزات کاربردی دارای مدل های مختلفی هستند. در رابطه با این که سرور چیست و انواع آن چه کاربرد هایی می تواند داشته باشد، در ادامه مقاله توضیح خواهیم داد.

سرور چیست؟

سرور ها رایانه های قدرتمندی هستند که توانایی محاسبه، ذخیره و مدیریت داده ها را از طریق شبکه دارند. سرور ها در واقع کامپیوتر های بسیار پیچیده ای هستند که منابع را به واحد های شبکه برای ارائه خدمات تخصصی مانند نمایش صفحات وب ارسال می کنند. همچنین امکان دریافت و ذخیره اطلاعات مانند ایمیل های کاربران از سمت سرور ها وجود دارد.

هر سخت افزار، نرم افزار و حتی ماشین مجازی می تواند وظایف یک سرور را انجام دهد؛ با این حال قدرت یک سرور باید فراتر از رایانه های معمولی باشد؛ زیرا سرور ها مجبور به پردازش فرآیند های بسیار پیچیده در هر ثانیه هستند. این فرآیند ها می توانند از کنترل یک سایت پر از محتوا تا راه اندازی یک داریو قابل اشتراک برای دستگاه های شبکه متفاوت باشد. به همین دلیل یک سرور باید قدرت محاسباتی بسیار بالایی داشته باشد تا در عملکرد آن اختلال و کندی وجود نداشته باشد.

سرور ها وظیفه دارند تا به درخواست های کاربر پاسخ دهند. در این نمونه دستگاهی که وظیفه پاسخگویی به مشتریان را دارد سرور میزبان نامیده می شوند و دستگاه های درون شبکه ای که از منابع سرور استفاده می کنند کلاینت نامیده می شوند.

انواع سرور

همان طور که در ابتدا نیز اشاره شد، قرار است در این مقاله در مورد این که سرور چیست و انواع کدام است توضیح دهیم. در ادامه برخی از رایج ترین مدل های سرور ها را نام خواهیم برد.

• وب سرور ها

وب سرور ها رایج ترین نوع سرور هستند که برای اجرای وب سایت ها و برنامه های تحت وب به کار برده می شوند. این سرور ها محتوای وب سایت یا برنامه تحت وب را روی مرورگر های اینترنت مختلف مانند فایرفاکس، کروم یا سافاری نمایش می دهند. همچنین این دست از سرور ها وظیفه ذخیره، پرازش و تحویل محتوای وب سایت به کاربر را نیز به عهده دارند.

این دست از سرور ها از پروتکل های مختلفی مانند FTP، HTTP و SMTP پشتیبانی می کنند که برای تبادل اطلاعات بین دستگاه های شبکه بسیار مهم است.

در شبکه، تمامی سرور هایی که وب سایت ها را میزبانی می کنند، دارای نرم افزار وب مخصوص هستند. وجود این نرم افزار ها باعث می شود تا دسترسی کاربران به فایل های که قرار است نمایش داده شوند راحت تر باشد. درمورد این که سرور چیست و انواع آن باید اشاره کنیم که نرم افزار هایی که در وب سرور ها استفاده می شوند، بسیار متنوع هستند. از برخی رایج ترین آن ها می توان به IIS مایکروسافت و سرور سیستم وب Sun Java اشاره کرد.

• سرور های ایمیل

سرور های ایمیل همان طور که از نامشان مشخص است برای ذخیره سازی و مدیریت ایمیل به کار برده می شوند. سرور های ایمیل نیز دقیقا مانند سرور های وب از پروتکل های مخصوصی برای کنترل بهتر ایمیل ها استفاده می کنند. از مهم ترین پروتکل های سرور های ایمیل می توان به SMTP و POP3 اشاره کرد.

این که سرور چیست و انواع آن را خوب درک کنید، بهتر است که سرور های ایمیل را مانند یک دفتر پست معمولی فرض کنید. این سرور ها مانند اداره های پست وظیفه دارند تا نامه ها را قبل از ارسال به مقصد ذخیره و مرتب کنند. سرور های ایمیل برای عملکرد بهتر به چندین ماژول نرم افزاری نیز مجهز هستند که امکان ارسال، دریافت، بازیابی و ارسال مجدد ایمیل ها را فراهم می کند.

• سرور های اپلیکیشن

سرور های اپلیکیشن وظیفه فراهم کردن محیطی برای توسعه، پردازش و اجرای برنامه های مبتنی بر وب را به عهده دارند. این سرور ها به طور خاص برای اجرای برنامه های وب به خصوص برنامه هایی که با PHP، جاوا یا .NET طراحی شده اند، استفاده می شوند.

سرور های اپلیکیشن تا حد زیادی به سرور های وب شباهت دارند؛ زیرا پروتکل هر دو سرور HTTP است که به صورت ویژه برای پاسخ به درخواست های مشتری طراحی شده است؛ اما چیزی که سرور های اپلیکیشن را متفاوت از سرور های وب می کند، این است که این نوع از سرور ها برای ایجاد سایت های پویا استفاده می شوند. برای مثال سایت های تجارت الکترونیک و وبلاگ ها که اطلاعات در آن ها مدام در حال تغییر است از سرور های اپلیکیشن استفاده می کنند.

• سرور دیتابیس

برای این که بدانید سرور چیست و انواع آن کدام است، خوب است که درمورد سرور های دیتابیس نیز توضیح دهیم.

سرور های دیتابیس، خدمات پایگاه داده را به مشتریان ارائه می دهند. کاربران در این نوع سرور ها می توانند با اجرای یک فرمان، مانند فرمان SQL به پایگاه داده دسترسی پیدا کنند و در صورت نیاز آن را تغییر دهند و سپس ذخیره و یا بازیابی کنند.

علاوه بر این موارد سرور های دیتابیس وظیفه مدیریت امنیت و بازیابی سیستم های مدیریت پایگاه داده (DBMS) را به عهده دارند. سرور های دیتابیس همان طور که از نامشان مشخص است وظیفه ذخیره فایل های دیجیتال، فایل های برنامه ها و فایل های خارج از پایگاه داده را نیز به عهده دارند. اکثر شرکت ها از سرور های دیتابیس برای محافظت از داده های حساس و ارزشمند خود استفاده می کنند.

جمع بندی

سرور ها نوعی رایانه با سخت افزار بسیار قدرتمند هستند که به طور ویژه برای ارائه خدمات به دیگر رایانه ها استفاده می شود. خدمات سرور ها می تواند بسیار متنوع باشد. برای مثال برخی از سرور ها برای ذخیره سازی داده ها، برخی برای پردازش اطلاعات و برخی نیز برای ارائه دسترسی به شبکه به کار برده می شوند به دلیل کاربرد بسیار زیادی سرور ها، مدل های بسیار مختلفی از آن وجود دارد که برای درک بهتر در این مقاله درمورد این که سرور چیست و انواع آن توضیح دادیم.